گسترش شبکه‌ها و بیشتر شدن قابلیت‌های آن‌ها، متخصصان را به فکر طراحی شبکه‌هایی انداخته‌است که دسترسی اطلاعات در آن‌ها آسان‌تر و جامع تر است.
فرض کنید که شما مدیر یک شرکت یا بخشی از یک اداره هستید و باید برای هر یک از کارمندان خود یک کامپیوتر و نرم‌افزار‌هایی را خریداری کنید. خرید نرمافزارها مستلزم خرید لیسانس نرمافزارها نیز هست. این امر می‌تواند به یک کابوس برای مدیران شرکت‌ها تبدیل شود. مدیرین دسترسی به نرمافزارها و مدیریت هزینه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری یکی از سخت‌ترین کار‌های مدیران در سازمان‌های بزرگ است.
البته به زودی پایانی برای این کابوس وجود خواهد داشت. شما به جای نصب چندین نرم‌افزار بر روی چندین کامپیوتر، تنها یک نرم‌افزار را یک بار اجرا و بارگذاری می‌کنید و تمامی افراد از طریق یک سرویس آنلاین به آن دسترسی پیدا می‌کنند. به این پروسه "رایانش ابری" یا در اصطلاح انگلیسی Cloud Computing می‌گویند.
در رایانش ابری تنها وظیفه‌ای که بر عهده کامپیوتر‌های شخصی است، ارتباط برقرار کردن با ابر است که به سادگی اتصال به یک سرور اینترنت است و از آنجا به بعد تمام کار‌ها توسط ابر کامپیوتری پردازش می‌شوند.
اگر از سرویس‌های ایمیل تحت وب استفاده می کنید، هر روز به درون یک ابر کامپیوتری قدم می‌گذارید! با استفاده از این سرویس‌ها، اطلاعات و پردازش‌های ایمیل بر روی کامپیوتر شما اجرا نمی‌شود و توسط یک ابر کامپیوتری کنترل و مدیریت می‌شود.
معماری رایانش ابری
وقتی از پردازش به صورت یک ابر حرف می‌زنیم بهتر است که یک ابر کامپیوتری را در دو قسمت فرض کنیم: بخش انتهایی و ابتدایی. این دو قسمت توسط یک شبکه به هم متصل می‌شوند. این شبکه معمولاً اینترنت است.
بخش ابتدایی همان قسمتی است که کاربران مشاهده می کنند و اطلاعات و شکل ظاهری نرم‌افزار‌هاست. بخش انتهایی همان "ابر" کامپیوتری است که پردازش‌ها را در بر می‌گیرد. نرم افزاری که برای ارتباط با بخش انتهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز جزو بخش ابتدایی است.
بخش انتهایی یا همان ابر، از چندین کامپیوتر و سرور و واحد‌های ذخیره تشکیل شده‌است. از نظر نرم‌افزاری، ابر دارای هر گونه نرم‌افزاری می تواند باشد. و در این میان نیز کامپیوتری وظیفه مدیریت ابر و نظارت بر ترافیک و تبادلات اطلاعات را دارد.
در داخل خود کامپیوترها نرم افزار‌های چند منظوره‌ای (رابط / Middleware) نیز وظیفه تنظیم پردازش‌ها و ارسال اطلاعات به ابر را دارند.
با بیشتر شدن تعداد کاربران یک ابر، اطلاعات نیز به همین ترتیب بیشتر می‌شود. برای ذخیره اطلاعات زیاد در ابعاد کار‌های یک شرکت، نیاز به واحد‌های ذخیره بسیار پیشرفته و پرحجمی است. در بعضی از ابر‌ها از تمام اطلاعات داخل شبکه یک کپی گرفته می‌شود و آن را به عنوان Backup نگه داری می‌کنند تا در صورت ایجاد اخلال در ابر، بتوان از آن استفاده کرد.
شاید فکر کنید که چرا یک شرکت یا یک شبکه از کامپیوترها باید اطلاعات و پردازش‌ها و تراکنش‌های خود را به شبکه دیگری بسپارد؟ در زیر به این سوال پاسخ می‌دهیم.
با استفاده از رایانش ابری، کاربران می‌توانند از هر کجا و در هر زمان از اطلاعات استفاده کنند و به ابر وارد شوند.
رایانش ابری هزینه‌های سنگینی که شرکت‌ها برای سخت‌افزار متحمل می‌شوند را کاهش می‌دهد. دیگر نیازی به خریدن هارد دیسک‌های پرظرفیت و پردازشگر‌های پیشرفته ندارید.از طرفی نیاز به فضاهای ذخیره Physical نیست و با قرار دادن اطلاعاتتان بر روی ابزار ذخیره دیگر تنها هزینه اجاره و دسترسی به اطلاعات خود را می‌پردازید.
هزینه خرید نرمافزارها نیز تا حد زیادی کم می‌شود. زیرا دیگر نیازی به خرید یک نرم فزار برای هر کاربر نیست. تنها یک نرم‌افزار که برای رایانش ابری طراحی شده‌است برای تمام یک مجموعه کافی است.
تنها نگرانی رایانش ابری، امنیت اطلاعات و نفوذپذیری این سیستم است. در صنعت IT اولین عاملی که موفقیت یک سیستم را تظمین می‌کند امنیت اطلاعات است.
رایانش ابری در ابتدای راه خود است و شرکت‌های زیادی در این زمینه در حال سرمایه گذاری هستند. در صورت رفع مشکلات امنیتی این روش، رایانش ابری توجهات زیادی را به خود جلب خواهد کرد.
رشید عسگری